A. Cournot tarafından geliştirilen model iki firmanın yer aldığı piyasada (düopol) üretim ve fiyatlama kararlarının nasıl alındığı analiz edilir. Modelde monopolden düopole dönen bir piyasa analiz edilir.
Modelin Varsayımları;
- Piyasada homojen mal üreten iki firma vardır.
- Firmalar “0” maliyetle üretim yapmaktadır.
- Firmaların amacı kar maksimizasyonudur.
- Her firma kar maksimizasyon düzeyini belirlerken diğer firmanın üretim düzeyinini değiştirmeyeceğini varsayar.
- Firmalar üretim rekabeti yapmaktadır.
- Her firma ürettiği mala olan talebi tam olarak bilmektedir. Piyasa talebi doğrusaldır.
- Her firma toplam piyasa talebinin belli bir kısmını karşılayacak üretim kapasitesine sahiptir.
- Firmalar piyasaya aynı anda ya da eş anlı olarak girerler.
- Tam bilgi varsayımı vardır.
Amaçları kar max. olan firmaların karşılıklı verdikleri üretim tepkileri sonucu tepki fonksiyonları kesiştiği üretim tepkileri sonucu tepki fonksiyonlarının kesiştiği (aşağıdaki grafikte) E noktasında model dengesi gerçekleşir.
Model Dengesinde;
- İki firma tam rekabet üretimini 1/3’ü kadar üretim gerçekleştirir.
- Her firma tam rekabet üretiminin 1/3’ü kadar üretim gerçekleştirir.
- Model dengesinde fiyat monopol fiyatının 2/3 kadardır.
- Piyasada firma sayısının 2’den fazla olduğu durumunda firmaların tam rekabet üretiminin ne kadarlık kısmını üreteceği “n/n+1” şeklinde bulunur. n: firma sayısı
- Piyasada firma sayısının 2’den fazla olduğu durumda her firmanın tam rekabet üretiminin ne kadarlık kısmını üreteceğini “1/n+1” şeklinde hesaplanır.
Yukarıdaki şekle bakılırsa, başlangıçta piyasada sadece x firması vardır. Firma MR=O noktasında dengeye gelir ve piyasa talebinin yarısı kadar mal üreterek karını maksimum yapar. İkinci firma piyasaya girdiğinde ilk firmanın üretimini değiştirmeyeceği varsayımı altında, ilk firmanın ürettiğinin yarısını üreterek kendi karını maksimum yapacaktır.
İkinci aşamada ilk firma buna tepki göstererek ikinci firmanın yarısı kadar üretimini azaltarak kar maksimizasyonuna gidecektir. Sürecin sonunda her firma piyasa talebinin 1/3’ünü karşıladığında denge sağlanacaktır.
Tepki Eğrisi (Reaksiyon Eğrisi), her düopolcünün birbirlerine karşı ve birbirlerini takip ederek gösterdikleri tepkiler sonucu üretim miktarlarında yaptıkları değişiklikleri gösteren eğridir. Karşılıklı tepkiler süreç sonuna kadar devam eder ve Cournot Noktası olarak adlandırılan noktada piyasa dengesi sağlanır.