Bir döviz, menkul kıymet, mal veya üretim faktörünün belli bir andaki fiyat farklılığından yararlanmak üzere, bu varlığın eşanlı olarak alınıp-satılmasına arbitraj denir. Risksiz ve anında oluşu arbitrajı, spekülasyondan farklılaştırır. Yer arbitrajı ve çapraz kur farkına dayalı arbitraj olarak ikiye ayrılır.
1. Yer Arbitrajı: İki Uçlu Arbitraj
Döviz arbitrajı, aynı iki para arasındaki kurların belirli bir anda çeşitli piyasalarda farklı olmasından kaynaklanır. İstanbul piyasasında 1$ 4 TL iken New York piyasasında 1$ 5 TL olması örneği verilebilir.
Arbitrajcı elindeki 4 TL ile istanbul piyasasında dolar alarak New York piyasasında 5 TL’ye çevirir. Bu durumda %25 kar etmiş olur.
Arbitraj, kur uyumu ve tek fiyat kanunun işlemesi açısından önemlidir. Arbitrajcının İstanbul’da yaptığı işlem doları yükseltir. New York piyasasında TL aldıkça TL’nin fiyatı yükselir.
2. Çapraz Kur Farkına Dayalı Arbitraj
Arbitraj, iki para arasındaki doğrudan kur ile çapraz kurlardan hesaplanan dolaylı kur farkından kaynaklabilir. Buna üç uçlu arbitraj denir.